Acute beriberi na medicijngebruik

Beriberi is de klassieke gebreksziekte van vitamine B1, in Nederland vooral voorkomend onder personen met een hoge alcoholinname gepaard gaand met verwaarlozing van de voeding. Een 45-jarige man werd door de huisarts wegens heftige benauwdheid met spoed doorverwezen naar de afdeling Longziekten van het Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag. Onmiddellijk volgde opname op Interne Geneeskunde. De patiënt had een overmatig drankgebruik, rookte veel en gebruikte al langere tijd fenytoïne vanwege twee epileptische episoden. Sinds twee weken was hij kortademig en de huisarts schreef hem salbutamol voor, als inhalatiepoeder. Reeds na de tweede inname ervan ontstond hevige benauwdheid. In de kliniek werd acrocyanose, anurie, lage bloeddruk en lactaatacidose geconstateerd. Bij verder bloedonderzoek bleek bovendien een zeer lage thiaminespiegel: 25 nanomol per liter (referentiewaarde 90 - 160). Op grond van deze waarnemingen werd vermoed van doen te hebben met sjosjin-beriberi ofwel een acute vorm van beriberi door vitamine B1 gebrek. Via intramusculaire injectie werd 100 milligram thiamine toegediend, waarop patiënt snel herstelde. Sjosjin-beriberi ontleend aan de Japanse term voor 'stoten' of 'schade'(sho) aan het hart (shin), betreft een cardiale vorm van beriberi welke onbehandeld tot acute hartdood zal leiden. De auteurs concluderen dat het gebruik van salbutamol een reeds bij patiënt bestaand tekort aan vitamine B1 snel kan versterken.