Ascorbinezuur en sperma

De rol van ascorbinezuur werd onderzocht bij het voorkomen van oxidatieve schade aan het DNA tijdens de spermiogenese - de aanmaak van spermatozoën uit voorloper cellen. Deze oxidatieve schade kan leiden tot het ontstaan van mutaties in spermacellen. Een belangrijk oxidatie produkt van DNA (oxo8dG) werd gemeten in sperma dat werd gedoneerd door gezonde vrijwilligers en de metingen werden gecorreleerd aan het ascorbinezuur-gehalte van de zaadvloeistof (semen). Bij 24 individuen van 20 tot 50 jaar oud, die geen speciaal dieet volgden, waren de oxo8dG metingen gecorreleerd met lage ascorbinezuurwaarden in de zaadvloeistof. Een tweede groep deelnemers werd onderworpen aan een gecontroleerd dieet met variërende hoeveelheden ascorbinezuur. Wanneer het ascorbine­zuur uit de voeding werd gereduceerd van 250 tot 5 mg per dag, nam de hoeveelheid ascorbinezuur in het semen met de helft af en nam het oxo8dG-gehalte van het DNA van het sperma met 91% toe. Wanneer de hoeveelheid vitamine C in de voeding weer werd opgevoerd van 5 mg tot 250 of 60 mg per dag, trad er een verdubbeling op van de hoeveelheid ascorbinezuur in het semen en nam de oxo8dG-waarde af met 36%. Deze resultaten wijzen erop dat ascorbinezuur uit de voeding sperma kan beschermen tegen oxidatieve schade aan het DNA, die de kwaliteit van het sperma kan beïnvloeden en die het risico op genetische afwijkingen zou kunnen vergroten. De gevonden resultaten zijn met name van belang voor bevolkingsgroepen met een laag ascorbinezuur-niveau, zoals rokers. De auteurs wijzen op een recent onderzoek waarin aangetoond werd dat suppletie met ascorbinezuur leidde tot een verbetering van de vruchtbaarheid en de spermakwaliteit bij mannelijke rokers die leden aan verhoogde agglutinatie van het sperma en van wie het zaad een slechte beweeglijkheid en structuur vertoonde. Antioxidantenzymen die helpen bij de bescherming van het sperma, naast ascorbinezuur, zijn superoxide dismutase (SOD), glutathion-peroxidase en catalase. In het onderzoek werd eveneens een verlaagde b-caroteen-spiegel gevonden, wat suggereert dat ook deze zou kunnen bijdragen aan de oxidatieve schade. Het effect van ascorbinezuur op de reductie van de oxo8dG gehaltes van het DNA ondersteunt de hypothese dat een voldoende bescherming met antioxidanten essentieel is om de genetische integriteit van spermacellen in stand te houden en het risico op mutaties in kiemcellen, die zouden kunnen leiden tot geboorteafwijkingen, erfelijke ziekten en/of kanker, te minimaliseren. De bepaling van de aanwezigheid van oxidatieve bijproduk­ten in sperma-DNA, kan, evenals de bepaling van de antioxidantniveaus, helpen om de optimale antioxidantinname vast te stellen.