Lp(a) verhoogd door gekookte koffie

Lipoproteïne (a) is recent een onafhankelijke risicofactor gebleken voor hart- en vaatziekten. Het bezit sterk kleverige eigenschappen en is als zodanig betrokken bij reparaties van de beschadigde vaatwand. Bij hogere concentraties schiet het in deze hoedanigheid zijn doel voorbij en zorgt voor bovenmatige afzettingen (plaques) in de vaatwand. De lever is de belangrijkste producent van lp(a). De aanmaak is afhankelijk van genetisch bepaalde factoren. Een enkele uitzondering hierop vormen transvetzuren, die serumspiegels van lp(a) kunnen doen toenemen. Een andere voedingsfactor is het drinken van veel ongefilterde koffie. Onderzoekers van de Landbouwuniversiteit Wageningen bestudeerden de effecten van het drinken van ongefilterde koffie op de lp(a)-spiegel in het serum. In Noorwegen wordt traditioneel veel ongefilterde koffie gedronken. Een groep van 309 gezonde noorse mannen en vrouwen, variërend in leeftijd van 40 tot 42 jaar, werd verdeeld in twee groepen: 159 van hen dronken gefilterde koffie, 150 ongefilterde koffie. De deelnemers die gewoonlijk ongefilterde koffie dronken hadden een mediaan significant hogere serumwaarde voor lp(a) dan de gefilterde koffiedrinkers: 13,0 milligram lp(a) per 100 ml tegen 7,9 milligram lp(a) per 100 ml. In ongefilterde koffie komen hogere concentraties diterpenen uit de koffieboon voor. De diterpenen cafestol en kahweol bezitten bloedlipidenverhogende eigenschappen. Een papieren filter houdt de diterpenen effectief tegen.