Plasma vitamineniveaus en het ontstaan van kanker

Tussen 1971 en 1973 is in Basel een cohort van 2974 mannen samengesteld, van wie toen de plasmaniveaus van de vitamines C en E, alsmede die van retinol en caroteen zijn bepaald. In de 17 jaar follow-up is de sterfte aan kanker geregistreerd en gecategoriseerd in resp. long-, prostaat-, maag-, dikke darm- en pancreaskanker. Geanalyseerd werd de relatie tussen de sterfte aan kanker en de gemeten plasmawaardes voor genoemde vitamines, aangezien diverse studies melding maken van anticarcinogene werking van deze vitamines. Behalve voor dikke darmkanker waren plasma caroteenniveaus (gecorrigeerd voor lipiden) significant (niet voor pancreaskanker) lager bij de patiënten die aan kanker waren overleden, vergeleken met de nog levenden. De plasma retinolniveaus waren het laagst bij maagkanker. Plasma vitamine C niveaus waren lager bij maag-,long- en prostaatkanker. Wanneer alle gevallen van kanker als één groep werd beschouwd, was vitamine C significant verlaagd. Er was geen verschil in plasma vitamine E niveaus tussen de overlevenden in elke kankergroep. Risico-analyse voor het optreden van kanker bij tegelijkertijd lage plasmaniveaus van twee vitamines gaf een relatief risico (RR) voor longkanker van 3,17 bij laag retinol en laag caroteen (<2,45 mmol/L) en een RR van 3,70 bij laag vitamine C (<22,7 mmol/L) en laag vitamine E(<30,02 mmol/L). Het RR voor alle soorten kanker als groep was 2,13 bij laag retinol en laag caroteen. Laag caroteen in combinatie met al of niet verlaagd retinol resulteerde in een RR in de eerste twee jaar van de follow-up periode voor longkanker, maagkanker en alle soorten kanker als groep van resp. 1,90, 3,30 en 1,52. Daarnaast was laag vitamine E in combinatie met roken een risicofactor voor prostaatkanker, zowel voor de eerste twee jaar van de follow-up (RR = 8,43) als voor de hele follow-up periode (RR = 3,26). Deze studie laat zien dat gelijktijdig tekort aan twee vitamines een duidelijk synergistisch effect op het ontstaan van kanker kan hebben.