Bibliotheek Woordenlijst Ziektebeelden
Webshop
Abonnement aanvragen

Bent u al klant? Inloggen

Vitamine D. Wie staat wat te doen?

Onder redactie van Dr. Gert Schuitemaker Gert Schuitemaker

Onder redactie van Dr. Gert Schuitemaker

11 min

Per 48 uur kun je als gast 2 artikelen gratis lezen; dit is gratis artikel 1 van 2.

Neem een digitaal abonnement  of Inloggen als abonnee
Update 15. Vitamine D. Wie staat wat te doen? (update/revisie 24 april 2020; aangegeven in rood) Vooraf Dr. Tom Frieden, voormalig hoofd van de CDC (Centers for Disease Control and Prevention; Amerikaanse equivalent van RIVM): 'Coronavirus infection risk may be reduced by Vitamin D'. Fox News reportage (Engels), 23 maart 2020
Over de andere hoofdrolspeler: vitamine C Blog (19 april 2020): Vitamine C werkt niet. Of toch wel Hoe vitamine C suppleren (26 maart, 2020): Coronavirus/Covid-19 – welk vitamine C-supplement moet ik nemen? update  
Vitamine D algemeen Mede door de ligging van Nederland op het noordelijk halfrond is de kans op een tekort zeer aanzienlijk. Dat geldt zeker aan het eind van de winter. Bovendien: om voordeel te hebben van de zon als bron van vitamine D (via de huid) is het noodzakelijk ook daadwerkelijk naar buiten te gaan. Dit wordt nog wel eens over het hoofd gezien ...
Risicogroepen voor vitamine D-tekort
  • Ouderen
  • Binnenzitters*
  • Personen aan eind van winter*
  • Kinderen tot 4 jaar
  • Zwangere vrouwen
  • Personen met een getinte huid
  • Personen met overgewicht
  • Personen met huidtype-1 of -2, die zich niet te lang mogen blootstellen aan de hoogstaande zon 
* Deze groepen zijn er de oorzaak van dat vrijwel alle Nederlanders suppletie behoeven.
Vitamine D in de voeding Bronnen: vette vis, en in veel mindere mate vlees en eieren. Bijvoorbeeld:
  • 100 gram zalm: 450 IE (11,25 mcg)
  • 100 gram haring: 800 IE (20 mcg)
  • 2 boterhammen (verrijkte margarine): 25 IE (0,63 mcg)
Adviezen Voor advies volg ik de algemene vitamine D-adviezen van prof. Michael F. Holick van Boston University Medical Center. Holick wordt algemeen gezien als de vitamine D-expert in de wereld. Ruim veertig jaar geleden ontdekte hij de actieve vorm van vitamine D in het menselijk lichaam. Dit was een mijlpaal in de vitamine D-research. Advies van prof. Holick [2007]:
  • Voor blanke mensen die verder dan dertig breedtegraden van de evenaar wonen, zoals de Nederlanders, berekent hij dat 5 tot 10 minuten per dag blootstelling aan de zon van armen en benen (of handen, armen en gezicht), twee tot drie keer per week, een veilige zondosis is.
  • Voor personen met een donkere huid is een veilige tijdsduur per dag dertig tot zestig minuten.
  • Gaat iemand langer dan deze tijdsduur in de zon, dan raadt hij aan om in te smeren met een zonnebrandcrème met een factor vanaf 8.
  • Voor suppletie van 2000 IE vitamine D per dag is geen supervisie van een arts noodzakelijk.
[Update - aanvulling] Voldoende zonlichtblootstelling is door de Nederlandse Gezondheidsraad gedefinieerd als dagelijks 15 tot 30 minuten blootstelling aan hoog staande zon (tussen 11.00 en 15.00 uur) met hoofd en handen ontbloot bij alledaagse activiteiten. Vermijd altijd zonnebrand. Vooral kinderen en mensen met huidtype-1 en -2 (de rossige mensen met sproetjes en blauwe ogen) moeten voorzichtig zijn: zij kunnen zelfs in minder dan tien minuten verbranden. Onderschat de zon dus niet! Neem de aanbevelingen van de KWF Kankerbestrijding in acht, waarin onder andere wordt afgeraden om kinderen onbeschermd aan een hoog staande zon bloot te stellen.
  • Blootstelling aan voldoende zonlicht is uiteraard aan te bevelen, maar is voor personen met een lichte huid en/of (verhoogde kans op) huidkanker nog onvoldoende is om in de dagelijkse vitamine D-behoefte te voorzien. Vitamine D-suppletie is daarom voor hen noodzakelijk.
Advies van 14 vooraanstaande vitamine D-experts: Deze vitamine D-experts, waaronder prof. Michael Holick, zijn alle verbonden aan gerenommeerde universiteiten, zoals Harvard en de University of California. Ze adviseren een dagdosis van 2000 IE (50 microgram) vitamine D. Advies bij Corona/COVID-19: Om het risico op influenza en/of Corona/COVID-19 te verminderen, wordt aanbevolen te overwegen om gedurende enkele weken 10.000 IE (250 mcg)/dag vitamine D3 in te nemen om snel de bloedspiegel te verhogen. Daarna 5000 IE (125 mcg))/dag. Het doel moet zijn om de bloedspiegel te verhogen tot boven 100-150 nmol /l). [Tekst van: Grant WB, Lahore H, [..], Bhattoa HP. Evidence that Vitamin D Supplementation Could Reduce Risk of Influenza and COVID-19 Infections and Deaths. Nutrients 2020 Apr 2; 12(4)]
Zonkracht! RIVM. Zonkracht en UV  Zonkracht boven 3: aanmaak van vitamine D in de huid: Kijk wat de zonkracht van vandaag is De figuur hierboven [vandaag om 14.50 uur] toont de verwachte zonkracht voor die dag (oranje lijn) en de daadwerkelijk gemeten zonkracht in Bilthoven (de blauwe vierkantjes).
Vitamine D-bloedspiegel Een bloedspiegelbepaling is zeker voor de risicogroepen belangrijk. Er zijn niet te dure vitamine D-thuistests te vinden op internet. Zorg in deze tijd van Corona/COVID-19 voor 'optimaal'.
Achtergronden Verband plaats op aarde, bevolkingsdichtheid, sterfte Covid-19-sterfgevallen; breedtegraad versus populatie. Ernstige uitbraken tot 23 maart 2020 zijn alleen opgetreden ten noorden van 20° noorderbreedte (winter). Paars: populatie; rood: doden. Dr Gareth Davies (PhD), Dr Joanna Byers (MBChB), Dr Attila R Garami (MD, PhD). Covid-19 and Vitamin D Information  
  Figuur 1. Kaart wereldtemperatuur (november 2018-maart 2019). Kleurgradiënt: temperatuur in graden Celsius. Zwarte cirkels vertegenwoordigen landen met haarden van Coronavirus/COVID-19. Bron afbeelding: Climate Reanalyzer (https://ClimateReanalyzer.org). Climate Change Institute, University of Maine (VS)
Lees ook over vitamine D en Corona/COVID-19 in Fit met Voeding nr.3, 2020 (verschijnt rond 30 april). Abonnement? Algemene informatie over vitamine D (niet specifiek over Corona/COVID-19): Nieuw licht op vitamine D en chronische ziekten. Auteur: Gert Schuitemaker

Updates 1 -15 (vanaf 27 januari 2020)

Schrijf u nu in voor onze nieuwsbrief en blijft op de hoogte van het laatste orthomoleculaire nieuws.