Voeding kan epilepsie aanvallen terugdringen

In dit overzichtsartikel in het vakblad 'Epilepsia' wordt uitvoerig ingegaan op het gebruik van een speciaal dieet in de behandeling van epilepsie, het zogenaamde ketogeen dieet. Met dit dieet probeert men om de hersenen zoveel mogelijk op de zogenaamde ketonlichamen te laten werken, de brandstof voor de hersenen, als er niet voldoende glucose voorhanden is. Met name vasten leidt tot vorming van ketonlichamen. Epileptici die vasten of hongeren blijken aanmerkelijk minder last te hebben van aanvallen. De onderzoeker dr. Wilder was de eerste die in de twintiger jaren van deze eeuw een dieet samenstelde, dat de vorming van ketonlichamen in het lichaam bevorderde. Het dieet is rijk aan vet en arm aan koolhydraten en eiwit. In de daarop volgende decennia is het dieet steeds populairder geworden. Daarna verdween het uit de belangstelling door de opkomst van de anti-epileptische medicijnen. De laatste jaren is het dieet weer onder de aandacht gekomen. Het lijkt met name effectief te zijn bij jonge kinderen in de leeftijd tussen 1 en 10 jaar. Bij hen worden de ketonlichamen veel sneller geproduceerd en gebruikt. Bovendien kan hun voedingspatroon beter in de hand worden gehouden. Tot nu toe is het dieet voornamelijk bij de 'zware gevallen' gebruikt, namelijk bij degenen bij wie geen enkele andere methode meer leek te helpen. Of het ook bij de minder zware gevallen van epilepsie werkt, moet nog worden onderzocht. Het oorspronkelijke dieet van Wilder was nogal onsmakelijk. Daarom heeft men in de moderne versie van het dieet geprobeerd de smaak wat te verbeteren door het gebruik van Medium Chain Triglycerides (MTC's). Deze vetten bestaan uit middellange ketens, die bovendien meer ketonlichamen produceren in het lichaam. Ook hebben de MCT's minder invloed op het cholesterolgehalte. Het is nog onduidelijk hoe het dieet precies werkt. In ieder geval schakelen de hersenen enkele dagen na de aanvang van het ketogeen dieet over op het gebruik van ketonlichamen als energiebron. Na 10 tot 21 dagen neemt de kans op toevallen duidelijk af. Er is nog weinig goed wetenschappelijk onderzoek verricht naar het dieet. Toch wijzen de weinige studies die wel zijn uitgevoerd op een aanmerkelijk of compleet herstel bij een derde tot de helft van de kinderen die het dieet hebben gevolgd. Veel onderzoek signaleert ook een verbetering in alertheid en gedrag, maar dit is nooit verder onderzocht. Ongeveer de helft van de mensen die het MCT-dieet volgt, krijgt last van maag-darmstoornissen, overgeven of buikpijn. Bij het vasten, waarmee het dieet begint, moet opgepast worden dat zich geen hypoglycemie ontwikkelt. Ook moet worden opgepast voor combinatie van het dieet met het medicijn valproaat (Depakine). Daarom wordt geadviseerd het dieet alleen volgen in overleg met een arts. Combinatie met een multivitamine wordt aanbevolen.