Pas op voor ‘predatory journals’

Wetenschappelijke tijdschriften schieten de laatste jaren als paddenstoelen uit de grond. Te midden van de legitieme tijdschriften die vaak al een lange bestaansgeschiedenis kennen, doen steeds meer onbekende tijdschriften hun intrede waarvan de publicaties twijfelachtig zijn. Deze zogenaamde ‘predatory (roofzuchtige) journals’ kijken niet zozeer naar de kwaliteit van de gepubliceerde studies. De auteurs betalen voor hun publicatie. 

De ‘predatory journals’ zijn vaak onbekend en worden niet erkend in wetenschappelijke kringen. Jeffrey Beall - bibliothecaris van de University of Colorado - stelde een checklijst op om zodoende gemakkelijker het kaf van het koren te scheiden. Op internet publiceert hij de zogenaamde Beall’s lijst met predatory journals. De lijst wordt regelmatig geactualiseerd en is gratis toegankelijk (zie: www.scholarlyoa.com/publishers).

Een belangrijk kenmerk van predatory journals is dat ze niet lid zijn van een van de volgende verenigingen vanwege het feit dat deze gedragscodes hanteren: the Committee on Publication Ethics (COPE), the Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) en the International Association of Scientific, Technical, and Medical Publishers (STM). Predatory journals kunnen zich tevens verraden  door publicatie van ‘gestolen informatie’ en niet werkende links op hun websites en kenmerken zich door een bijzonder gemakkelijke en snelle afhandeling van de publicatie. Ze zijn altijd ‘open access’, dat wil zeggen voor iedereen gratis via internet toegankelijk en kennen geen gedrukte versies.

Alvorens in zee te gaan met een potentieel tijdschrift is het verstandig de Beall’s lijst te hanteren. Enkele andere zinvolle databanken zijn ‘Ulrich’s International Periodicals Directory’ en ‘Open Access at Manchester’. De eerste is een bron die door bibliotheekmedewerkers sinds meer dan 75 jaar wordt gebruikt om de legitimiteit van seriële publicaties te verifiëren. Met de ‘Open Access at Manchester’ kan gecheckt worden of het tijdschrift lid is van een open access organisatie.