Epigenetica: mind-body connectie

De meeste mensen blijven sceptisch wanneer het gaat over een duidelijk verband tussen lichaam en geest. Namelijk dat onze levenservaringen en emoties een diepgaand effect kunnen hebben op onze ‘hardwired‘ biologie. Hoewel dierstudies helder hebben aangetoond dat de kwaliteit van verzorging door de moeder de levenslange fysieke gezondheid en het gedrag van nakomelingen kan beïnvloeden, zijn de studies voor een duidelijke mind-body connectie bij de mens beperkt. Kort geleden hebben onderzoekers van McGill University in Montreal aangetoond dat de performance van bepaalde genen permanente verandering kan ondergaan door psychologische factoren tijdens de eerste levensfase. In hun publicatie in Nature Neuroscience zetten de onderzoekers uiteen hoe zij de relatie tussen specifieke stress-respons-genen en celreceptoren voor het hormoon cortisol op hersencellen onderzochten. Wanneer mensen gestresst raken - zoals in geval van kinderen die misbruikt worden - nemen de niveaus van het stresshormoon cortisol sterk toe. Cortisol vervult in een dergelijk proces een sleutelrol. Bij de meeste mensen zal als reactie op stress de activiteit van stress-respons genen en het aantal receptoren betrokken bij de verwijdering van cortisol uit de hersenen toenemen. In hun onderzoek vergeleken zij drie groepen hersencellen. Zo waren er cellen verkregen van personen die zelfmoord hadden gepleegd en als kind misbruikt waren, van personen die zelfmoord hadden gepleegd maar die als kind niet misbruikt waren en van controlepresonen (geen misbruik en geen zelfmoord). In de eerste groep bleek in vergelijking met de tweede groep ruwweg 40% van de stress-respons genen minder actief. Met andere woorden, misbruik in de jeugd van de betrokkene veranderde de activiteitsgenen die behulpzaam moeten zijn om de effecten van stress in het latere leven te kunnen opvangen. De biologische verklaring voor deze mind-body connectie is te vinden in de wetenschap van de epigenetica. Iedere cel van ons lichaam bevat circa 20.000 genen, die beschouwd kunnen worden als onze ‘hardware'. De epigenetica heeft veel weg van onze aanpasbare genetische ‘hardware'. Voeding, stress en toxinen zijn de voornaamste factoren die onze epigenetische programmering beïnvloeden waardoor genen aan- of uitgeschakeld worden. Het is opmerkelijk dat epigenetische veranderingen veroorzaakt door voeding en ervaringen van generatie op generatie kunnen worden doorgegeven.