Fluor en broze botten

Fluor is een essentieel mineraal voor dier en mens. De bekendste functies ervan hebben betrekking op versteviging van de structuur van botten en tanden door de vorming van calciumfluoroapatiet. Overdosering van fluor via voeding en drinkwater kan ongewenste veranderingen in de structuur van botten en tanden teweegbrengen. In een omvangrijke dossierstudie in Finland met 144.627 deelnemers, geboren tussen 1900 en 1930, allen bewoners van het platteland van Zuidoost Finland van 1967 tot 1980, werd de associatie tussen fluor en heupfracturen onderzocht. De researchgegevens werden gerelateerd aan ziekenhuisdossiers over de periode 1981 tot 1994. Uitgangspunt was de concentratie fluoride in waterbronnen welke voor drinkwater werden benut. De concentraties fluoride varieerden van 0,1 tot 2,4 milligram per liter. In eerste instantie werd geen verband gevonden tussen het voorkomen van heupfracturen en de fluorconcentraties van de waterbronnen voor de groep als geheel. Nadere analyse van deelnemersgroepen afzonderlijk leverde een meer dan verdubbeling van heupfracturen bij vrouwen in de leeftijd van 50 tot 64 jaar, die de hoogste blootstelling aan fluoride uit drinkwater hadden. Vanaf 1,5 milligram per liter drinkwater was de gecorrigeerde ratio 2,09. Voor vrouwen ouder dan 64 jaar werd geen associatie met fluorideblootstelling gevonden. De onderzoekers uit Kuopio, Finland, vermoeden dat het ontbreken van een associatie fluoride - heupfracturen bij deze laatste categorie veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van zwaarder wegende risicofactoren voor osteoporose op latere leeftijd waardoor een significant effect van fluoride wordt gemaskeerd. Bij de mannen was sprake van een zwak negatieve associatie. Bij osteoporose wordt nogal eens fluoride verstrekt. Hoewel fluoride de botmassa kan doen toenemen, zou de onder invloed van een verhoogde fluoride-inname gevormde botmassa minder sterk kunnen zijn en slechtere mechanische eigenschappen kunnen hebben.