Foliumzuur en cervicale dysplasie

Onderzoekers van de University of Alabama (VS) hebben gevonden, dat een verlaagde foliumzuurvoorziening de kans op afwijkingen aan de baarmoederhals vergroot. Hun bevindingen werd gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift JAMA (Journal of the American Medical Association). Cervicale dysplasie, een abnormale ontwikkeling van de baarmoederhals, wordt algemeen gezien als een voorstadium van baarmoederhalskanker. In de Westerse wereld komt baarmoederhalskanker veel voor en in sommige landen van de derde wereld is het de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen.

De oorzaak van deze aandoening is tot op heden onbekend. Wel bestaan er sterke aanwijzingen dat een virale besmetting bij onbeschermd geslachtsverkeer, roken en pilgebruik een co-factoren vormen. Sinds enkele jaren is bekend dat orale anticonceptiva verlaagde foliumzuur­spiegels in het bloed kan veroorzaken. Daarnaast worden megaloblastaire veranderingen in de epitheelcellen van de baarmoederhals gevonden, vaak samenhangend met toegenomen intra-epitheliale neoplasie (nieuwvorming) in dit orgaan. In totaal werden 726 jonge vrouwen gescreend. Bij 294 van hen werd cervicale dysplasie gevonden. 170 van de overige vrouwen werden geselecteerd als controle personen, gebaseerd op cytologisch (de cellen betreffend) en colposcopisch onderzoek (onderzoek, waarbij met een optisch instrument de vaginawand wordt bekeken). Bij deze vrouwen werd in het plasma en de rode bloedcellen de concentratie gemeten van foliumzuur, alsmede twaalf andere voedingsfactoren in het serum, zoals vitamine B12, vitamine C, bètacaroteen en koper. Van iedere persoon werden gegevens verzameld omtrent rookgewoonten, pilgebruik, het aantal kinderen, besmetting met humaan papillomavirus (HPV) en het aantal seksuele partners. Uit het onderzoek blijkt dat het aantal sexuele partners, pilgebruik en HPV-infectie in hoge mate geassocieerd zijn met cervicale dysplasie. In het algemeen vormden de voedingsfactoren in het bloed geen risicofactor van betekenis. Een uitzondering hierop vormt de foliumzuurconcentratie in de rode bloedcellen (RBC). De meting van foliumzuur in RBC is een nauwkeuriger parameter voor het beoordelen van de foliumzuurstatus dan meting in serum of plasma. De RBC-meting is een betrouwbare indicator voor de foliumzuurvoorziening op langere termijn. Een RBC-foliumzuurconcentratie 660 nanomol of minder per liter blijkt geassocieerd met HPV-infecties. Ook werd een samenhang gevonden tussen het roken van sigaretten en verlaag­de foliumzuurconcentraties in RBC, maar deze was niet significant. De onderzoekers komen tot de conclusie dat onvoldoende foliumzuurreser­ves, zoals weerspiegeld door RBC-metingen, de bekende effecten van roken, HPV-infectie en sexuele omgang, het optreden van cervicale dyspla­sie versterken. Foliumzuurtekort is op zich niet carcinogeen, maar cellen met onvoldoende foliumzuurvoorziening zijn gevoeliger voor de effecten van bekende kankerverwekkende stoffen. Suboptimale lichaamsreserves aan foliumzuur zijn van invloed op verschillende risicofactoren die samenhangen met vroege baarmoederhalskanker.