Fytoalexinen als 'functional foods'

Binnen de voedingswetenschappen werd de laatste jaren al veel onderzoeks- en ontwikkelingswerk gedaan op het gebied van functional foods. Het begrip ‘functional foods' staat voor voedingsmiddelen die mogelijk gezondheidsbevorderende ingrediënten bevatten. Deze kunnen al van nature in het product aanwezig zijn of tijdens de productie zijn toegevoegd. Vaak gaat het om natuurlijke componenten, waarvan de concentratie door extra toevoeging is verhoogd. Het is echter ook mogelijk dat een voedingsstof is toegevoegd die normaal gesproken niet in het product voorkomt.
Onderzoekers van het Department of Agriculture in de VS hebben onlangs echter een nieuw terrein in de ontwikkeling van functional foods betreden. Hierbij staat het opvoeren van de productie van fytoalexinen in planten en plantaardige producten centraal. Zij geven aan dat de productie van deze natuurlijke afweerstoffen wordt gestimuleerd onder invloed van verschillende stressfactoren. Deze stressfactoren kunnen bestaan uit de aantasting door schimmels, bacteriën, virussen, UV-licht en insecten. Fytoalexinen beschermen de plant tegen deze invloeden. Uit onderzoek is echter gebleken dat deze stoffen niet alleen de plant van nut zijn, maar ook een gezondheidsbevorderend effect op mensen hebben. Zo hebben ze mogelijk antioxidatieve, ontstekingremmende, cholesterolverlagende en anticarcinogene effecten.
Biologische landbouw komt bij deze nieuwe ontwikkelingen positief in beeld. Het wordt namelijk genoemd als één van de stress-inducerende technieken die de productie van fytoalexinen versterkt. Biologisch geteelde planten blijven in vergelijking met de teelt onder moderne landbouwmethoden immers meer vatbaar voor pathogenen en insecten. Stress-inducerende technieken kunnen ook na de oogst worden toegepast. Een voorbeeld hiervan is de blootstelling van plantaardige producten aan UV-straling, een techniek die bij druiven tot verhoogde concentraties resveratrol leidt. De onderzoekers geven aan dat met de toepassing van stress-inducerende technieken op planten en plantaardige producten, de ontwikkeling van een hele nieuwe subklasse van functional foods open staat.