Meta-analyse antioxidanten van Bjelakovic doorgeprikt

Na zo'n drie jaar heeft een internationale onderzoeksgroep de meta-analyse van de Servische professor Goran Bjelakovic fundamenteel weerlegd. Deze publiceerde in 2007 een meta-analyse, waarvan de uitkomst was dat antioxidantsupplementeneen een 16% verhoogde kans gaf op sterfte.
Al spoedig na publicatie rees er twijfel over de juistheid van de getrokken conclusies. Er was aanvankelijk uitgegaan van bijna 500 klinische studies, voornamelijk met vitamine A, vitamine C, vitamine E en bètacaroteen. Na een voorselectie werd het merendeel van de studies uitgesloten. De conclusie van 16% meer sterfte bij antioxidantensupplementgebruik was gebaseerd op de overgebleven 66 studies die door Bjelakovic op subjectieve gronden waren geselecteerd met als voornaamste criterium dat deze methodologisch het best waren uitgevoerd (low-bias studies).
Door een internationaal team van wetenschappers onder leiding van prof. Hans Biesalski van de universiteit van Hohenheim in Duitsland en prof. Jeffrey Blumberg van Tufts University (VS) werden dezelfde 66 studies aan een hernieuwde analyse onderworpen. Deze onderzoekers volgden een geheel andere onderzoeksmethodologie, een zogeheten risk/benefit-analyse. Nu werd niet uitsluitend eenzijdig gekeken naar sterfte, maar ook naar mogelijk de positieve resultaten. Zo werden de 66 onderzoeken nu verdeeld in drie groepen: uitgevoerd bij gezonde personen, bij mensen die al een ziekte-episode hadden doorgemaakt en bij wie een volgende episode moest worden voorkomen, én bij patiënten die therapeutisch met de antioxidanten werden behandeld.
Biesalski en zijn groep kwamen tot geheel andere, zelfs tegenovergestelde conclusies. Van de 66 studies had 36% een positieve uitkomst ten aanzien van gezondheid bij antioxidantensuppletie, 60% bleek neutraal en slechts 4% van de studies liet negatieve uitkomsten zien. De antioxidantensuppletie bleek vooral effectief in populaties waarvan de nutriëntenvoorziening te wensen over bleek.