Vitamine D beïnvloedt HIV-medicijn

Een vitamine D-tekort gaat gepaard met een verhoogde concentratie van het medicijn Efavirenz, het eerstekeuzemiddel bij de behandeling van HIV. Dit vergroot de kans op bijwerkingen. Aan het onderzoek namen 316 personen met HIV uit Turijn en Rome deel. Ze werden allen behandeld met Efavirenz. Bij de deelnemers werd de vitamine D-spiegel bepaald, alsook de plasmaconcentratie van het medicijn. Dit gebeurde in verschillende seizoenen. Er werd een omgekeerd verband gezien tussen de vitamine D-status en de concentratie van Efavirenz. Een lage bloedspiegel van de vitamine ging gepaard met een hoge concentratie van het medicijn. Zo was bij sommige deelnemers met een concentratie van het medicijn >4000 ng/ml sprake van een ernstig vitamine D-tekort (<25 nmol/l). Wat het seizoen betreft werden verhoogde concentraties van Efavirenz alleen in de winter en de lente gerelateerd aan een vitamine D-deficiëntie. De resultaten suggereren dat vitamine D in staat is de blootstelling aan geneesmiddelen zoals Efavirenz in verschillende seizoenen te beïnvloeden. De effectiviteit van een dergelijk medicijn kan worden verbeterd wanneer rekening gehouden wordt met de vitamine D-spiegel. Het werkingsmechanisme wordt verklaard doordat vitamine D als prohormoon via binding aan de vitamine D-receptor de expressie van diverse genen beïnvloedt, waaronder genen die coderen voor het enzym CYP3A4. CYP3A4 zorgt in de lever voor de omzetting van medicijnen zoals de HIV-remmer.