Vitamine C tekort als risicofactor voor hartinfarct

De Kuopio-studie is een bevolkingsonderzoek naar risicofactoren voor hart- en vaatziekten onder mannen in Oost-Finland, gestart tussen 1984 en 1989. Enkele karakteristieken van deze bevolkingsgroep zijn een lage vitamine-C-status en tevens een hoge sterfte aan hart- en vaatziekten. Geen van de tot nu toe uitgevoerde studies besteedde aandacht aan de rol van vitamine-C-tekorten. De deelnemers waren 1605 willekeurig gekozen mannen van 42, 48, 54 of 60 jaar oud die geen symptomen van hartziekten hadden aan het begin van de Kuopio-studie. Tekort aan vitamine C werd gedefinieerd als een plasmawaarde lager dan 11,4 micromol vitamine C/liter. Bij dit niveau is de kans op de ontwikkeling van klinische verschijnselen van hypovitaminose C sterk verhoogd. Overeenkomstig deze grenswaarde werden de resultaten ingedeeld. De gevonden waarden voor vitamine C in het plasma varieerden van 1,7 tot 137 micromol/liter, met een gemiddelde van 47,7 micromol ± 23,3 micromol. In vele opzichten bleken de mannen die minder dan 11,4 micromol vitamine C/liter in het plasma hadden te verschillen van hen die hogere waarden hadden. Zij waren onder andere ouder, rookten meer en gedurende een langere periode, hadden minder lichaamsbeweging en consumeerden meer alcohol en koffie. De mannen met een plasmawaarde lager dan 11,4 micromol vitamine C/liter bleken een aanmerkelijk hoger risico op een hartinfarct te hebben. Van de onderzochte groep van 1605 kregen 70 mannen een fataal of een niet-fataal hartinfarct. Bij 91 mannen werd een tekort aan vitamine C geconstateerd. 12 van hen kregen een hartinfarct. Van de overige 1514, die geen duidelijke vitamine-C-tekorten hadden, kregen er 58 een hartinfarct. Respectievelijk was dit 13,2 en 3,8%. Wanneer de twee groepen qua risicofactoren met elkaar werden vergeleken en de bevindingen gecorrigeerd werden voor de bekende risicofactoren alsmede voor de inname van thee, voedingsvezels, caroteen en verzadigde vetten, resteerde een relatief risico van 2,5 voor mannen met een vitamine-C-tekort. Vitamine C wordt algemeen gezien als de meest effectieve antioxidant in humaan plasma. Het wordt als eerste antioxidant verbruikt tijdens lipidenperoxidatie. Lipidenperoxidatie blijkt pas meetbaar vanaf het moment dat alle vitamine C in het plasma verbruikt is. Een andere belangrijke functie in dit verband betreft de regeneratie van vitamine E. Wat in de jaren dertig en veertig reeds bekend was uit dierproeven, werd door de Finse onderzoekers in deze humane studie proefondervindelijk aangetoond.